Lịch sử Serie A: Từ Maradona đến Ronaldo, những cú sốc và thăng hoa

Serie A: Hành trình hơn một thế kỷ của Calcio

Không chỉ là giải đấu. Đó là một tôn giáo, một nền văn hóa. Serie A. Hơn 120 năm lịch sử, từ những ngày sơ khai ở miền Bắc nước Ý đến sân chơi toàn cầu hôm nay. Một hành trình đầy máu, nước mắt và vinh quang.

Mọi thứ bắt đầu từ năm 1898. Genoa Cricket and Football Club - đội bóng đầu tiên đăng quang. Thời đó, đâu có vòng tròn tính điểm như bây giờ. Chỉ là những trận đấu loại trực tiếp nhanh gọn, chủ yếu quanh quẩn ở phía Bắc. Genoa thống trị, 6 lần vô địch trong 7 mùa đầu. Nhưng rồi mâu thuẫn nổ ra. Năm 1921, các ông lớn bất mãn, tự lập liên đoàn CCI, tổ chức giải riêng. Chia rẽ chỉ kéo dài một mùa. Rồi lại hợp nhất. Bóng đá Ý thời đó loay hoay với thể thức khu vực Lega Nord và Lega Sud.

Phải đến mùa giải 1929–30, Serie A mới chính thức khai sinh với thể thức vòng tròn tính điểm duy nhất trên toàn quốc. Ambrosiana-Inter (tiền thân của Inter Milan ngày nay) là nhà vô địch đầu tiên. Thời khắc lịch sử.

Kỷ nguyên vàng son và những bi kịch

Thập niên 1930 thuộc về Juventus. Quinquennio d'Oro - 5 năm vàng son liên tiếp từ 1930–31 đến 1934–35. Đội hình ấy là xương sống của tuyển Ý vô địch World Cup 1934 và 1938. Nhưng chiến tranh ập đến. Serie A đình chỉ năm 1943. Khi hòa bình lập lại, một thế lực mới trỗi dậy: Grande Torino. Họ thống trị, giành 5 Scudetto liên tiếp. Rồi thảm kịch ập xuống.

Ngày 04/05/1949. Thảm họa Superga. Toàn bộ đội hình Grande Torino thiệt mạng trong vụ tai nạn máy bay. Một cơn địa chấn. Một vết thương chưa bao giờ lành trong lòng Calcio. Cả nước Ý tang thương.

Những năm 50, 60, tam đại gia Inter - Milan - Juve bắt đầu cuộc chiến. Nhưng nổi bật nhất là Grande Inter của HLV Helenio Herrera. Ông phát triển Catenaccio - triết lý phòng ngự chặt chẽ kết hợp phản công chớp nhoáng. Một cỗ máy chiến thắng. Inter thống trị Serie A và cả châu Âu với 2 Cúp C1 liên tiếp.

Rồi bê bối ập đến. Năm 1980, vụ dàn xếp tỷ số Totonero làm rung chuyển Serie A. AC Milan và Lazio bị đá xuống Serie B. Uy tín sụp đổ. Nhưng cũng từ đống tro tàn ấy, một kỷ nguyên mới bắt đầu.

Thời hoàng kim và cơn lốc Maradona

FIGC nới lỏng quy định cầu thủ ngoại. Cánh cửa mở ra. Và một thiên tài bước vào: Diego Maradona. Năm 1984, El Pibe de Oro gia nhập Napoli. Một cú sốc. Một phép màu. Ông dẫn dắt đội bóng miền Nam, phá vỡ thế độc tôn của các đại gia miền Bắc, giành 2 Scudetto (1986–87, 1989–90). Ở Napoli, Maradona là vị thánh.

Không thể không nhắc đến AC Milan thời Silvio Berlusconi. Bộ ba Hà Lan Bay - Ruud Gullit, Marco Van Basten, Frank Rijkaard - dưới sự dẫn dắt của HLV Arrigo Sacchi. Một phong cách bóng đá tấn công tổng lực, đẹp mắt. Họ thống trị châu Âu. Thập niên 1990, Serie A là giải đấu số 1 thế giới. Sette Sorelle (Bảy chị em) - Juventus, Milan, Inter, Roma, Parma, Lazio, Fiorentina - tạo nên một chảo lửa cạnh tranh khốc liệt chưa từng có.

Calciopoli - Vết nhơ và sự trỗi dậy

Rồi mọi thứ sụp đổ. Năm 2006, bê bối Calciopoli. Một mạng lưới dàn xếp tỷ số và điều khiển trọng tài bị phanh phui. Juventus bị giáng xuống Serie B, tước 2 Scudetto. AC Milan, Fiorentina, Lazio bị trừ điểm. Uy tín Serie A rơi xuống đáy. Inter Milan thừa cơ vươn lên, giành 5 Scudetto liên tiếp, đỉnh cao là cú ăn ba lịch sử năm 2010 dưới thời "Người đặc biệt" Jose Mourinho.

Nhưng Juventus không chịu khuất phục. Trở lại Serie A, họ xây dựng một đế chế mới. 9 năm liên tiếp vô địch từ 2011–12 đến 2019–20. Một kỷ lục khó phá. Họ có Cristiano Ronaldo, có sân vận động riêng. Một thế lực áp đảo.

Serie A hôm nay: Cạnh tranh trở lại

Đế chế Juventus lung lay. Và cửa mở ra cho những kẻ thách thức. Inter Milan (2020–21, 2023-24), AC Milan (2021–22) lần lượt đăng quang. Nhưng câu chuyện đẹp nhất thuộc về Napoli. Mùa giải 2022–23, sau 33 năm chờ đợi kể từ thời Maradona, Napoli trở lại ngôi vương. Một Scudetto khiến cả thành phố Naples hóa điên. Họ còn lặp lại điều kỳ diệu ấy vào mùa 2024-25. Serie A không còn của riêng ai.

Vẫn còn đó thách thức từ Premier League hay La Liga về tài chính. Nhưng Calcio đang hồi sinh. Sự cạnh tranh cân bằng, những tài năng trẻ bùng nổ. Serie A vẫn là nơi sản sinh những huyền thoại: từ Giuseppe Meazza, Paolo Maldini, Franco Baresi, Roberto Baggio đến Alessandro Del Piero. Hơn một thế kỷ với bao thăng trầm, Serie A vẫn tỏa sáng. Vẫn là giấc mơ. Vẫn là đam mê.