Granit Xhaka biến ngày la ó thành cột mốc vĩ đại tại Premier League

9h tối thứ Hai, Granit Xhaka trượt đầu gối về phía cột cờ góc. Sân vận động Ánh sáng (Stadium of Light) nổ tung trong niềm hân hoan khi cầu thủ người Thụy Sĩ vừa ghi bàn thắng đầu tiên cho Sunderland, một cú sút gỡ hòa quan trọng trước Everton, đưa đội bóng mới thăng hạng của anh leo lên vị trí thứ 4 đáng kinh ngạc trên bảng xếp hạng Ngoại hạng Anh.

Người đội trưởng trong chiếc áo số 34 quen thuộc, đang là tâm điểm của một câu chuyện cổ tích mới của Mèo Đen. Tròn 12 tiếng sau vào sáng thứ Ba, Xhaka đã có mặt tại sân tập. Anh luôn đúng giờ, đó là một trong những nguyên tắc bất thành văn của tuyển thủ người Thụy Sĩ.

Sau khi vừa ghi bàn thắng quan trọng, anh điềm tĩnh ngồi xuống, sẵn sàng cho một cuộc đối đầu không chỉ về chuyên môn mà còn về cảm xúc vào cuối tuần: tiếp đón Arsenal. Trận đấu mà Sunderland đã xuất sắc cầm hòa Pháo thủ với tỉ số 2-2. "Tất cả mọi người đều biết Arsenal luôn ở trong trái tim tôi," anh nói về CLB cũ. "Gắn bó với CLB trong 7 năm là một điều đặc biệt."

Đối với nhiều người, Granit Xhaka là một trong những cầu thủ gây chia rẽ nhất lịch sử Ngoại hạng Anh. Một người đầy mâu thuẫn, của những chiếc thẻ đỏ ngớ ngẩn và những khoảnh khắc thiên tài. Nhưng cuộc phỏng vấn này vẽ nên một chân dung khác: một con người đã đi qua vực thẳm của sự sỉ nhục, được cứu rỗi bởi một HLV, và giờ đây đang tìm thấy phiên bản tốt nhất của chính mình trong những chương cuối của sự nghiệp.

Ấn tượng đầu tiên

Khi được hỏi về khoảnh khắc yêu thích nhất sau 4 tháng ở Sunderland, Xhaka không chọn bàn thắng mà anh vừa ghi. Anh gật đầu về phía cánh cửa, nơi các đồng đội đang bước vào. "Đó chắc chắn là ngày đầu tiên tôi đến đây, đó là cảm giác. Tôi tin vào những bước chân đầu tiên. Khi bạn bước vào phòng thay đồ, bạn cần phải có một cảm giác tích cực. Tôi đã cảm thấy điều đó."

"Bạn phải cảm thấy như mình đang ở nhà. Đây là nơi của chúng ta. Nếu bạn không cảm thấy điều đó, thì thật không tốt. Nhưng tôi đã có cảm giác tích cực, đó chính xác là những gì tôi tìm kiếm."

Ấn tượng đầu tiên luôn quan trọng với Xhaka. Và không có ấn tượng đầu tiên nào mạnh mẽ hơn cái ngày Mikel Arteta đến Arsenal vào tháng 12 năm 2019. Đó là một ngày đã thay đổi mọi thứ, không chỉ với Arsenal, mà với chính bản thân Xhaka.

"Tôi sẽ không bao giờ quên ngày đầu tiên Mikel đến. Tại sân tập, chúng tôi có một căn phòng lớn, nhưng những chiếc ghế trong đó ở khắp mọi nơi, một sự hỗn loạn. Ông ấy gọi tất cả nhân viên trong tòa nhà vào và nói: 'Các bạn, từ bên ngoài, các bạn trông giống như thế này đây. Hỗn loạn.' Vì vậy, mọi người đã lấy một chiếc ghế và đặt nó vào đúng vị trí. Và ông ấy nói: 'Tôi muốn các bạn phải như thế này mỗi ngày'."

"Bạn nghĩ 'wow', ông ấy đã bắt đầu thiết lập các tiêu chuẩn ngay từ ngày đầu tiên. Sau đó, Mikel xây dựng tâm lý, các quy cách trong việc tập luyện, trước buổi tập, khởi động, phục hồi... Thật không thể tin được khi làm việc với ông ấy, bởi vì Mikel nhìn bóng đá theo một cách hoàn toàn khác."

Khoảnh khắc định mệnh 

Xhaka vẫn giữ liên lạc thân thiết với Arteta, người mà anh tin rằng đã thay đổi hoàn toàn con người anh, cả trong và ngoài sân cỏ. Nhưng để có được sự thay đổi đó, Xhaka đã phải đi qua một khoảng thời gian tồi tệ.

Đối với nhiều người, sự nghiệp của Xhaka ở Arsenal chỉ được tóm gọn bằng những chiếc thẻ đỏ và khoảnh khắc định mệnh vào tháng 10 năm 2019. Trong trận đấu với Crystal Palace, Xhaka khi đó mới được HLV Unai Emery bổ nhiệm làm đội trưởng, đã bị chính các CĐV nhà la ó dữ dội khi bị thay ra. Anh đã phản ứng. Anh giơ tay lên tai khiêu khích, văng tục, cởi phăng chiếc áo đấu và đi thẳng vào đường hầm.

Ngày hôm đó tưởng chừng là dấu chấm hết cho anh ở Arsenal. Và trong đầu cầu thủ người Thụy Sĩ, mọi thứ đúng là như vậy.

"Tôi gọi đó là một sự hiểu lầm," anh bắt đầu một cách dè dặt, rồi ngay lập tức thừa nhận: "Không, nó lớn hơn thế, chắc chắn rồi. Tôi không cần phải nói dối. Mọi người đều biết câu chuyện. Tôi vẫn không biết chính xác điều gì đã xảy ra vào ngày hôm đó."

"Khi Mikel đến, ông ấy đã có một cuộc nói chuyện rất cởi mở với tôi. Hành lý của tôi đã được đóng gói. Tôi sẵn sàng rời đi. Tôi đã có một bản hợp đồng trên bàn từ một CLB khác."

"Mikel đã có hai cuộc nói chuyện với tôi và ông ấy đã thuyết phục tôi ở lại, cho tôi một cơ hội khác. Ông ấy muốn tôi thấy rằng tôi đang ở đúng nơi. Từ ngày đó, tôi có cảm giác rằng mọi lời ông ấy nói với tôi trong cuộc trò chuyện đầu tiên đó, mọi thứ đều diễn ra chính xác như vậy."

Sự thay đổi đó không chỉ đến từ Arteta, mà còn từ quá trình tôi tự nhìn lại bản thân. “Lúc ấy tôi đã 26, 27 tuổi. Có lẽ người khác đã chín chắn hơn, còn tôi thì chưa. Tôi không nghi ngờ khả năng của mình, nhưng tôi cũng đã mắc nhiều sai lầm, nhận những thẻ phạt vô nghĩa. Rồi Mikel xuất hiện, ông ấy thay đổi rất nhiều thứ, cách tôi chơi, những người xung quanh tôi, và cả chính tôi nữa. Gia đình tôi cũng giúp đỡ rất nhiều. Một mình ư? Tôi chắc chắn không thể làm được điều đó.”

Anh nhìn lại khoảnh khắc bị 60.000 người la ó: "Tôi không hề chuẩn bị cho điều đó. Đó là ngày tồi tệ nhất trong cuộc đời bóng đá của tôi, nhưng đó cũng là ngày tuyệt vời nhất trong đời tôi."

Tại sao lại là “điều tuyệt vời nhất”? “Bởi vì từ khoảnh khắc ấy, tôi học được nhiều điều quý giá. Tôi nhận ra nhiều thứ quanh mình không thật, cả bạn bè lẫn những người tôi từng tin tưởng. Nhưng thay vì gục ngã, tôi đã đứng dậy, tiến lên với sự giúp đỡ của gia đình, CLB, Mikel và các đồng đội. Đôi khi một sai lầm có thể khiến bạn đánh mất tất cả, nhưng cũng có thể mở ra một con đường mới. Với tôi, con đường tràn ngập những điều tích cực.”

"Hãy là chính mình, đừng giả tạo"

Giờ đây, Xhaka đang là thủ lĩnh của một Sunderland bay cao. Anh mang theo kinh nghiệm từ mùa giải Bundesliga bất bại cùng Bayer Leverkusen và 141 lần khoác áo đội tuyển Thụy Sĩ để dẫn dắt một đội hình trẻ. Anh được HLV Regis Le Bris và các đồng đội gọi là "HLV thứ hai" trên sân.

"Tôi đang học lấy bằng HLV," anh nói. "Tôi đang chờ bằng UEFA Pro, nhưng tôi không thể làm điều đó khi vẫn còn đang thi đấu. Nhưng tôi không muốn là 'HLV thứ hai' hay gì cả. Tôi vẫn là một cầu thủ."

Sự trưởng thành của Xhaka còn thể hiện qua cách anh nhìn nhận vai trò thủ lĩnh. Khi được hỏi về những người đội trưởng đã truyền cảm hứng cho mình, anh đã chọn một cái tên gây bất ngờ. "Tôi đã có vinh dự được chơi dưới trướng rất nhiều đội trưởng giỏi, nhưng nếu phải chọn một người, đó là Stephan Lichtsteiner."

“Anh ấy đã gắn bó với Juventus suốt 8 năm và giành được mọi danh hiệu. Tôi may mắn được chơi cùng anh ấy ở Arsenal khi anh ấy 35 tuổi. Tôi thấy cách Lichtsteiner ấy làm việc chăm chỉ mỗi ngày và nghĩ: ‘Không có gì ngạc nhiên khi anh ấy vẫn sung sức và đủ sức chơi cho Arsenal ở tuổi 35.’ Anh ấy là một thủ lĩnh thực thụ, một con người tuyệt vời và một cầu thủ chuyên nghiệp mẫu mực, mọi thứ ở anh ấy đều hoàn hảo.”

Sự lựa chọn này cho thấy Xhaka không còn bị ấn tượng bởi tài năng hào nhoáng, mà bởi sự chuyên nghiệp và kỷ luật, chính những điều Arteta đã cố gắng khắc sâu vào anh. Điều đó lý giải vì sao Xhaka thường xuất hiện cùng các đồng đội tại trận đấu của đội U21 Sunderland với Anderlecht vào tuần trước, để quan sát những tài năng trẻ của CLB.

Sự nhiệt huyết của Xhaka dành cho Sunderland là điều có thể thấy rõ, anh luôn nằm trong nhóm đầu ở các chỉ số về quãng đường di chuyển, đường chuyền tịnh tiến bóng hay những pha đánh chặn v.v. 

HLV huyền thoại Sir Alex Ferguson từng nói về các đội trưởng của mình, “Tôi chỉ muốn một nhà lãnh đạo, chứ không phải một người nào đó trông có vẻ đẹp mã" và Xhaka hoàn toàn đồng ý với quan điểm trên. 

“Đối với tôi, trở thành đầu tàu của đội bóng đơn giản là sống thật, không giả tạo, không cố tỏ ra cho ai đó thấy bạn là đội trưởng, hãy là chính mình. Đó là cách bạn cư xử trong phòng thay đồ, trên sân cỏ, ở mọi nơi. Những người khác, huấn luyện viên, và mọi người khác sẽ quyết định bạn có phải là đội trưởng hay không.”

Từ ngày tồi tệ nhất hóa thành động lực, Xhaka bước qua ồn ào để trở thành một thủ lĩnh biết lắng nghe, biết chịu trách nhiệm và biết nâng tập thể lên cùng mình. Xhaka đang cùng Sunderland viết nên một chương mới bằng kỷ luật, can đảm và sự chân thật, những thứ luôn đến vào đúng thời điểm, giống như con người của cầu thủ người Thụy Sĩ.